🏓 4 Sınıf Türkçe Yazım Kuralları Ve Noktalama Işaretleri

SınıfTürkçe Dersi Konuları ve Kazanımları TYT – Yazım Kuralları Testi; TYT – Noktalama İşaretleri Testi; AYT. Cumhuriyet Dönemi. Sınıf Noktalama İşaretleri İnteraktif Test. İÇİNDEKİLER. TEST 1 - Nokta, Virgül. TEST 2 - Noktalı Virgül, İki Nokta, Üç Nokta. YAZIMKURALLARI VE NOKTALAMA İŞARETLERİ KONU TESTİ 1. Aşağıdakilerden hangisinin yazımı yanlıştır? a) Pembe b) Siyah c) Gıri. 2. Aşağıdaki tarihlerden hangisinin yazımında yanlışlık yapılmıştır? a) 11 Aralık 2014 b) 11. Aralık. 2014 c) 11. 12. 2014. 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin sonuna soru işareti konmalıdır? SınıfYazım Kuralları; 6. Sınıf Noktalama İşaretleri; 6. Sınıf Dilbilgisi; Sözel Mantık; 7.Sınıf. Yazım Kuralları İle İlgili PDF Konu Anlatımı (9 Sayfa) Yazım Kuralları İle İlgili PDF Konu Anlatımı (9 Sayfa). ve öğretmenlerin ihtiyaç duyduğu Türkçe dersi ile Türkçedersinde iyi olan arkadaşlar lütfen yaardım edin. 2.Sınıf Noktalama İşaretleri konusuyla ilgili bu soruyu kim çözebilir? Hemen cevap yazın lütfen. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin sonuna nokta (.) getirilmelidir?? diye bir soru bu. Cevap verene çok teşekkür ederim. ÖKBSFasikülleri Türkçe 4. Sınıf; 5. Fasikül Sayfa 22 / Yazım Kuralları ve Noktalama İşaretleri [ Sayfa 134 ] 1 - B 2 - B Sokak No: 4/2 Kahramankazan Ankara Türkiye 06980. 0312 385 9191 - WhatsApp: 0507 120 1614. Nokta- ‘’?’’ Soru İşareti - ‘’,’ Virgül - ‘’!’’ Ünlem İşareti - ‘’ ‘ ‘’ Kesme - ‘’-’’ Kısa Çizgi Haberin Devamı Şimdi bu noktalama işaretlerini sırasıyla ele alalım ve açıklayalım. Nokta: Nokta cümlenin sonuna konur. Aynı zamanda sıra bildiren sayıları yazarken ve saatleri yazarken de kullanılan bir noktalama işaretidir. ‘’Bugün okula gittim.’’ AnaSayfa » 9.SINIF KONU ANLATIM » Yazım Kuralları- 9.Sınıf Dil ve Anlatım. 9.SINIF PERFORMANS (4) 9.SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI (2) DERS KİTABI CEVAPLARI (17) DERS NOTLARI (1) Noktalama İşaretleri- 9. Sınıf Dil ve Anlatım. NOKTALAMA İŞARETLERİ a. Nokta (.) : *Nokta bir duygu, düşünce ve isteği tam olarak SınıfTürkçe Yazım Kuralları-Noktalama İşaretleri-1 Testi Çöz Ağu 30, 2018 Oca 16, 2017 Lütfen sayfa yüklenirken bekleyiniz, tarayıcınızda javascript desteğinin etkin CEMİLOĞLUMustafa (2001). Dil Bilimi Açısından Türkçe Yazılı Anlatım ve Anlatım Teknikleri Öğretimi, İstanbul: Alfa Yayınları. ERDEM Hilal (2007). Dokuzuncu Sınıf Öğrencilerinin Yazım ve Noktalama Kurallarına Ulaşma Düzeyi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara. SINIFTÜRKÇE KONU TESTLERİ VE AÇIK UÇLU SORULAR. Konular 3 Mesajlar 3. Alt forumlar: Sözel Mantık Cümlede Anlam Fiilimsiler Cümlede Vurgu Yazım Kuralları Noktalama İşaretleri Sözel Mantık KPSS Türkçe Çıkmış Sorular Konular 0 Mesajlar 0. Yok. KPSS TÜRKÇE. SınıfTürkçe Yazım Kuralları ve Noktalama İşaretleri Testi Çöz . Türkçe Test Çöz,8.sınıf Türkçe Testi Çöz, Yazım Kuralları ve Noktalama İşaretleri Testi Çöz. Soru 1; Soru 2; Soru 3; Soru 4; Soru 5; Soru 6; Soru 7; Soru 8; Soru 9; Soru 10; İLKOKUL 9Sınıf Yazım Kuralları testi çöz , online testler. Diğer 9.Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Testleri. 9.Sınıf İletişim, Kültür ve Dil 9.Sınıf Türk Edebiyatının Tarihi ve Dönem Ölçütleri; 9.Sınıf Noktalama İşaretleri; 9.Sınıf Kelimede Anlam 3; 9.Sınıf Şiir Tür ve Özellikleri; eqVPms. Duygu ve düşüncelerimizi daha açık ifade etmek, okumayı ve anlamayı kolaylaştırmak amacıyla kullandığımız işaretlere noktalama işaretleri denir. Türkçemizde kullandığımız noktalama işaretleri ve noktalama işaretlerinin işlevleriyle kullanım alanları şu şekildedir1. Nokta . > Cümlenin sonuna Bu sabah çok erken uyandım. » Türk Dil Kurumu, 1932 yılında kurulmuştur. > Bazı kısaltmaların sonuna Cad. cadde » Alb. albay » İng. İngilizce » Prof. profesör » Dr. doktor » sf. sıfat > Sayılardan sonra, sıra bildirmek için “-ıncı, -inci” ekinin yerine Dayımlar bu apartmanın 10. katında oturuyor. » Bağdat, IV. Murat zamanında KarikaTürkçe Dersi Facebook Sayfası NOT Arka arkaya sıralandıkları için virgülle veya çizgiyle ayrılan rakamlardan yalnızca sonuncu rakamdan sonra nokta Törene 5, 6, 7 ve 8. sınıflar katıldı. > Bir yazının maddelerini gösteren rakam veya harflerden sonra konur. > Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren sayıları birbirinden ayırmak için Ablam tarihinde doğmuş. NOT Tarihlerde ay adları yazıyla da yazılabilir. Bu durumda ay adlarından önce ve sonra nokta Atatürk 10 Kasım 1938’de vefat etti. doğru » Atatürk vefat etti. yanlış > Saat ve dakika gösteren sayıları birbirinden ayırmak için Toplantı yarın başlayacakmış. » Sınav pazar günü yapılacakKaynak KarikaTürkçe Dersi Facebook Sayfası > Bibliyografik künyelerin sonuna Cahit Sıtkı TARANCI, Otuz Beş Yaş, Can Yayınları, İstanbul, 1995. > Dört ve dörtten çok rakamlı sayılar sondan sayılmak üzere üçlü gruplara ayrılarak yazılır ve araya nokta > Matematikte çarpma işareti yerine Virgül , > Birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelime ve kelime gruplarının arasına İki katlı, bahçeli, mavi boyalı bir evleri vardı. cümlesinde virgül, sıfatların arasında kullanılmıştır. » Herkes fırtınadan, kardan, soğuktan korkar mı? cümlesinde virgül, dolaylı tümleçlerin arasında kullanılmıştır. > Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için İyilik et komşuna, iyilik gelsin başına. » Boyalarla oynamış, boyaları yüzüne gözüne KarikaTürkçe Dersi Facebook Sayfası > Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan ögeleri belirtmek için Yaşar, o dar ve patika yollardan geçip yıllar önce terk ettiği köyüne özlem dolu bir şekilde dönüyordu. > Cümle içinde ara sözleri ve ara cümleleri ayırmak için Hiç kimse onun, Tamer’in, suçlu olduğuna inanmıyordu. cümlesine altı çizili bölüm ara sözdür. Bu ara sözün başında ve sonunda virgül kullanılmıştır. > Tırnak içinde olmayan aktarma cümlelerinden sonra Çadırları şu düzlüğe kuralım, dedi. > Konuşma çizgisinden önce Ahmet Usta çırağına, – Evladım 13-14 anahtarı ver, dedi. > Kendisinden sonraki cümleye bağlı olarak ret, kabul ve teşvik bildiren “hayır, yok, evet, peki, pekâlâ, tamam, olur, hayhay, başüstüne, öyle, haydi, elbette…” gibi kelimelerden sonra Olur, bu yıl tarlaya çavdar ekelim. » Evet, ikimiz de geliyoruz sinemaya. > Bir kelimenin kendisinden sonra gelen kelime veya kelime gruplarıyla yapı ve anlam bakımından bağlantısı olmadığını göstermek ve anlam karışıklığını önlemek için Genç doktorun odasını sordu. cümlesinde anlam belirsizliği vardır. Çünkü bu cümlede “Doktor mu genç?”yoksa “Genç biri doktorun odasını mı soruyor?” belli değildir. İşte bu belirsizliği gidermek için genç sözcüğünden sonra virgül kullanılır » Genç, doktorun odasını sordu. > Hitap için kullanılan kelimelerden sonra Çocuklar, müzeye girerken sırayı bozmayalım. > Bibliyografik künyelerde yazar, eser, basımevi vb. maddelerden sonra Cahit Sıtkı TARANCI, Otuz Beş Yaş, Can Yayınları, İstanbul, 1995. UYARI Metin içinde ve, veya, yahut bağlaçlarından önce de sonra da virgül Dört veya beşinci atışında oku hedefe isabet ettirdi. UYARI Metin içinde tekrarlı bağlaçlardan önce ve sonra virgül Hem gider hem ağlar. » Ya kirayı öde ya da dükkânı hemen boşalt. UYARI İkilemeler arasına virgül Zaman ağır ağır ilerliyordu. doğru » Zaman ağır, ağır ilerliyordu. yanlış UYARI Şart ekinden -se / -sa sonra virgül Sıkı giyinmezsen dışarı çıkmana izin vermem. UYARI Cümlede pekiştirme ve bağlama görevinde kullanılar “de / da” bağlacından sonra virgül Sen razı olmasan da oraya ben de geleceğim. UYARI Metin içinde zarf-fiil ekleri -ip, -meden, -ince, -ken, -dikçe, -erek, -diğinde, -meksizin … ile oluşturulmuş kelimelerden sonra virgül Süleyman, yanımızdan koşarak geçti. » Selam verip odasına Noktalı Virgül ; > Cümle içinde virgüllerle ayrılmış tür veya takımları birbirinden ayırmak için Erkek çocuklara Fatih, Osman, Murat; kız çocuklara ise Buse, Meryem, Havva adları verilir. > Ögeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için At ölür, meydan kalır; yiğit ölür, şan kalır. > Cümleleri birbirine bağlayan “ama, fakat, lâkin, çünkü” gibi bağlaçlardan önce Konuşuyorum; çünkü gerçekleri siz de İki Nokta > Kendisinden sonra örnek verilecek cümlenin sonuna En çok sevdiğim meyvelerden bazıları şunlardır muz, elma, portakal… > Kendisinden sonra açıklama yapılacak cümlenin sonuna Aklın ve bilimin üç büyük düşmanı vardır fenalık, cahillik ve tembellik. > Edebî eserlerdeki karşılıklı konuşmalarda, konuşan kişinin adından sonra Hacivat Hoş geldin sevgili Karagöz’üm! Karagöz Hoş bulduk kel kafalı kara üzüm! > Doğrudan yapılan aktarmalarda, aktarılan söz ya da yazıdan önce Yunus şöyle dedi “Büyüyünce pilot olacağım.” Bu cümlede başkasından aktarılan bir söz vardır. Bu yüzden aktarılan sözden önce iki nokta kullanılmıştır. > Genel Ağ internet adreslerinde > Matematikte bölme işareti olarak Üç Nokta … > Tamamlanmamış cümlelerin sonuna Tepeyi aşınca karşımızda kıpkırmızı gelincik tarlaları… > Kaba sayıldığı için veya bir başka nedenle açıklanmak istenmeyen kelime ve bölümlerin yerine Bu sırrı sadece E… biliyor. » Kılavuzu karga olanın burnu b…tan kurtulmaz. > Alıntılarda başta, ortada ve sonda alınmayan kelime veya bölümle­rin yerine … Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım. Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım! … Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar, “Medeniyet!” dediğin tek dişi kalmış canavar? … > Sözün bir yerde kesilerek geri kalan bölümün okuyucunun hayal dünyasına bırakıldığını göstermek veya ifadeye güç katmak için Sana uğurlar olsun… Ayrılıyor yolumuz! > Karşılıklı konuşmalarda, yeterli olmayan, eksik bırakılan cevap­larda — Kimsin? — Ali. — Hangi Ali? — … — Sen misin, Ali usta? — Benim! > Ünlem ve seslenmelerde anlatımı pekiştirmek için Annesi onu bir bakışta tanıdı — Osman… UYARI Üç nokta yerine iki veya daha çok nokta kullanılmaz. UYARI Ünlem ve soru işaretinden sonra üç nokta yerine iki nokta konulması Nasıl da akşam oldu?..6. Soru İşareti ? > Soru bildiren cümle veya sözlerin sonuna Affedersiniz, Üsküdar’a nasıl gidebilirim? » Söylediklerimi anladınız mı? > Soru bildiren ancak soru eki veya sözü içermeyen cümlelerin sonuna Gümrükteki memur başını kaldırdı — Adınız? > Bilinmeyen, kesin olmayan veya şüpheyle karşılanan yer, tarih vb. durumlar için Yunus Emre Doğum yeri ? → bilinmeyen » 1496 ? yılında doğan Fuzuli… → kesin olmayan » Dün akşam 5 saat ? ders çalışmış. → şüpheyle karşılanan NOT Soru ifadesi taşıyan sıralı ve bağlı cümlelerde soru işareti en sona Yemeği mutfakta mı yiyelim, balkonda mı? UYARI Metin içinde “mı/mi” eki, cümleye zaman anlamı katıyorsa cümle sonuna soru işareti Hava karardı mı eve Ünlem İşareti ! > Sevinç, kıvanç, acı, korku, şaşma gibi duyguları anlatan cümlelerin sonuna Su ne kadar da soğuk! » Ne mutlu sizin gibilere! > Seslenme, hitap ve uyarı sözlerinden sonra Dikkat et! Üzerine çamur sıçramasın. » Ey Türk gençliği! NOT Ünlem işareti, seslenme ve hitap sözlerinden hemen sonra konulabileceği gibi cümlenin sonuna da Eyvah! Yine geç kaldım. Eyvah, yine geç kaldım! NOT Alay, kinaye veya küçümseme anlamı kazandırılmak istenen sözden hemen sonra yay ayraç içinde ünlem işareti Kendi hâlinde biriymiş ! kimsenin işine burnunu sokmazmış !8. Tırnak İşareti ” “ > Başka bir kimseden veya yazıdan olduğu gibi aktarılan sözler tırnak içine Peyami Safa “Kendimize uygun eserler okuruz.“ der. NOT Tırnak içindeki alıntının sonunda bulunan işaret nokta, soru işareti, ünlem işareti vb. tırnak içinde kalır. Tırnaktan sonra cümle devam ediyorsa tırnak kapatılır ve cümle küçük harfle devam Andre Gide “Yazmaya başlayınca en zor şey samimi olmaktır.“ KarikaTürkçe Dersi Facebook Sayfası > Özel olarak belirtilmek istenen sözler tırnak içine En yakınımız bile olsa “kaldırım“a “tretuvar“ diyene kızsak, “yer ayırtmak“ yerine “rezerve etme“yi kullananları affetmesek… > Cümle içerisinde kitapların ve yazıların adları ve başlıkları tırnak içine Bu sıralar Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın “Dört Kanatlı Kuş“ adlı şiir kitabım okuyorum. UYARI Tırnak içine alınan sözlerden sonra kesme işareti Necip Fazıl’ın “Çile“sini okudunuz mu?9. Kesme İşareti > Özel isimlere getirilen iyelik, durum ve bildirme ekleri kesme işaretiyle Elif Şafakta, Cüneyt Arkına → Kişi adları, soyadları ve takma adlar » Dünyanın, Marsa → Gök bilimiyle ilgili adlar » Çırağan Sarayının, Çanakkale Şehitleri Anıtına → Saray, köşk, han, kale, köprü, anıt vb. adları » Kaplumbağa Terbiyecisinde, Kaşağıyı → Kitap, dergi, gazete ve sanat eseri adları » Karabaşa, Minnoşu → Hayvanlara verilen özel adlar » Cumhuriyet Döneminde, Orta Çağın → Akım, çağ ve dönem adları UYARI Özel adlara getirilen yapım ekleri, çokluk eki -lar, -ler ve bunlardan sonra gelen diğer ekler kesmeyle Türklük, Ahmetler, Hristiyanlıktan, Avrupalılaşmak, Aydınlı, Atatürkçülüğün… UYARI Kurum, kuruluş, kurul ve iş yeri adlarına gelen ekler kesmeyle Türk Tarih Kurumuna, Et Balık Kurumunda > Kişi adlarından sonra gelen saygı sözlerine getirilen ekleri ayırmak için Fatma Hanıma, îdris Beyi > Kısaltmalara getirilen ekleri ayırmak için ABDde kasırga, hayatı felce uğrattı. » Bu film, TVde ilk kez yayınlanıyor. UYARI Sonunda nokta bulunan kısaltmalarla üs işaretli kısaltmalar kesmeyle ayrılmaz. Bu tür kısaltmalarda ek noktadan ve üs işaretinden sonra, kelimenin ve üs işaretinin okunuşuna uygun olarak cm²e santimetre kareye > Sayılara getirilen ekleri ayırmak için Üniversiteden 1993te mezun olmuş. » İsterseniz 8inci kata çıkalım. > Şiirde veya konuşma sırasında seslerin ölçü ve söyleyiş gereği düştüğünü göstermek için kesme işareti Güzelliğin on par’etmez Bu bendeki aşk olmasa Âşık Veysel » Noldu da geri döndünüz? > Bir ek veya harften sonra gelen ekleri ayırmak için adan zye kadar, -lıkla türetilmiş sözcükler NOT Özel adlar için yay ayraç parantez içinde bir açıklama yapıldığında kesme işareti yay ayraçtan önce Yunus Emre’nin 1240?-1320, Yakup Kadri’nin Karaosmanoğlu10. Yay Ayraç Parantez > Cümlenin yapısıyla doğrudan doğruya ilgisi olmayan açıklamalar için Bu beldenin ormanlarını Aslında orman demeye de bin şahit gerek. yok olmaktan kurtarmalıyız. NOT Yay ayraç içinde bulunan özel isimler ve yargı bildiren anlatımlar büyük harfle başlar ve sonuna uygun noktalama işareti getirilir. > Tiyatro eserlerinde ve senaryolarda konuşanın hareketlerini, durumunu açıklamak ve göstermek için Yaşlı kadın Ağır adımlarla yaklaştı. — Evladım, bana yardım eder misin? > Alıntıların aktarıldığı eseri veya yazarı göstermek için Ne hasta bekler sabahı Ne taze ölüyü mezar Ne de şeytan bir günahı Seni beklediğim kadarNecip Fazıl KISAKÜREK > Yabancı sözcüklerin okunuşu yay ayraç içerisinde Shakespeare Şekspir tiyatro yazarıdır. > Cümle içerisinde bir sözcüğün eş anlamlısı verildiğinde Şairler teşbih benzetme sanatına çok başvurur. UYARI Özel veya cins isme ait ek, ayraçtan önce Cahit Sıtkı Tarancı’nın 1910 – 1954 bazı şiirlerini ezbere biliyorum.. > Bir söze alay, kinaye veya küçümseme anlamı kazandırmak için kullanılan ünlem işareti yay ayraç içine Adam, çok zeki ! olduğunu söylüyor.. > Bir bilginin şüpheyle karşılandığını veya kesin olmadığını gös­termek için kullanılan soru işareti yay ayraç içine 1496 ? yılında doğan Fuzuli…11. Kısa Çizgi - > Satıra sığmayan sözcükler bölünürken satır sonuna Soğuktan mı titriyordum, yoksa heyecandan, üzüntüden mi bilmem. Havuzun suyu bulanık. Kanepe– lerde kimseler yok. > Ara sözleri ve ara cümleleri ayırmak için Vatanını –Türkiye’yi– çok özlemişti. > Dil bilgisinde kökleri ve ekleri ayırmak için mor–ar–t–acak–lar–mış » yol–cu–lar > Fiil kök ve gövdelerini göstermek için oyna–, ağlat–, bekle– > Eklerin başına Bu cümlede –de eki farklı bir işlevde kullanılmış. > Heceleri göstermek için du–var–da–ki » ak-şam-le-yin > Kelimeler veya sayılar arasında “-den…-a, ve, ile, ila, arasında” anlamlarını vermek için 2013–2014 eğitim–öğretim yılı, » Fenerbahçe–Galatasaray karşılaşması » Türkçe–Fransızca Sözlük UYARI Cümle içinde sayı adlarının yinelenmesinde araya kısa çizgi On on beş dakika önce üç beş kişi buraya geldi. > Sıfırdan küçük değerleri göstermek için kullanılır. > Matematikte çıkarma işareti olarak Uzun Çizgi — > Yazıda satır başına alınan konuşmaları göstermek için kullanılır. Buna konuşma çizgisi de Beyza sordu — Herkes ekmek parası için çalışıyor da fırıncılar niçin çalışıyor? NOT Oyunlarda uzun çizgi konuşanın adından sonra da Sıtkı Bey — Kaleyi kurtarmak için daha güzel bir çare var. Gerçekten ölecek adam ister. İslam Bey — Ben daha ölmedim. Namık Kemal UYARI Konuşmalar tırnak içinde verildiğinde uzun çizgi kul­ Sitem dolu bir ses tonuyla seslendi “Niçin bizimle gelmedin?”13. Eğik Çizgi / > Yan yana yazılması gereken durumlarda mısraların arasına Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak / Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak / O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak / O benimdir, o benim milletimindir ancak. Mehmet Akif Ersoy > Adres yazarken apartman numarası ile daire numarası arasına ve semt ile şehir arasına Merdiven Sokağı No. 34 / 3 Ladik / SAMSUN > Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren sayıları birbirinden ayırmak için 13/12/2013, 29/10/2023 > Dil bilgisinde eklerin farklı biçimlerini göstermek için -dık/-dik, -maz/-mez > Genel Ağ internet adreslerinde > Matematikte bölme işareti olarak kullanılır. YAZIM KURALLARI 4 EĞİTİM TOPLAM SÜRE 3120 Her şeyin bir kuralı var değil mi, sevgili arkadaşlar? Şüphesiz ki sizin de en kolay seveceğiniz kurallar, “Yazım Kuralları” olacak. Zaten, özel adların büyük harfle başladığını biliyorsunuz. Haydi, Tonguç’la birlikte çok daha fazlasını kolayca öğrenmek için eğitime başlayın. Gelin, eğitime biraz da genel kültür ekleyelim. Günlük hayatta sıklıkla yapılan yanlışları birlikte görelim. Belki de “Yazımı Karıştırılan Sözcükler – 1” ve “Yazımı Karıştırılan Sözcükler – 2” eğitimleri sayesinde artık büyüklerinizin yaptığı yazım yanlışlarını siz düzelteceksiniz. 😉 Bu eğitimde doğru bildiğin yanlışlar’ var mıydı? Yazımını yeni öğrendiklerini mutlaka yorumlarda paylaşmalısın. Şimdi “-de ve -ki’nin Yazımı”nı da öğrenirsen, yorumlarını okurken Tonguç’un içerikleri izleyip anladığını fark edeceğine eminiz. Konu Öncesi Eksiklerini Bulma Testi 1314 Yazım Kuralları 0528 Yazımı Karıştırılan Sözcükler 1 0526 Yazımı Karıştırılan Sözcükler 2 0712 -de ve -ki'nin Yazımı Konu Sonu Değerlendirme Testi NOKTALAMA İŞARETLERİ 1 EĞİTİM TOPLAM SÜRE 1008 Yazarken noktalama işaretlerini kullanmazsan; okurken durman gereken yeri anlayamazsın. Ayrıca, karşındakine anlatmak istediğin duyguyu ve düşünceyi de hissettiremezsin. Sen de kolay okunan ve anlaşılır yazılar yazmak için hemen “Noktalama İşaretleri” eğitimini izle. Konu Öncesi Eksiklerini Bulma Testi 1008 Noktalama İşaretleri Konu Sonu Değerlendirme Testi Kazanım Testi Soru Sayısı10 Süre20 Dakika Zorluk Zor EkleyenErdinç Durak Eklenme Nis 2022 Açıklama 4. Sınıf Türkçe Noktalama İşaretleri 3 testini belirlenen süre içerisinde çözerek testteki başarı durumunu, soruların cevabını veya çözümünü öğren, konuyu pekiştir. Çözümler 52 Kazanımlar 2 Yorumlar 1 1. Noktalama işaretlerine dikkat ederek sesli ve sessiz okur. 2. Vurgu, tonlama ve telaffuza dikkat ederek okur. Benzer Testler 4. Sınıf Türkçe Noktalama İşaretleri 3 Testi Çöz 4. Sınıf Türkçe Noktalama İşaretleri 3 testini belirlenen süre içerisinde çözerek testteki başarı durumunu, soruların cevabını veya çözümünü öğren, konuyu pekiştir. AYRI YAZILAN KELİMELER Etmek, edilmek, eylemek, olmak, olunmak yar­dımcı fiilleriyle kurulan birleşik fiiller, ilk kelimesinde herhangi bir ses düşmesi veya türemesine uğramazsa ayrı yazılır alt etmek, arz etmek, azat etmek, dans etmek, el etmek, göç etmek, ilan etmek, kabul etmek, kul etmek, kul olmak, not etmek, oyun etmek, söz etmek, terk etmek, var ol­mak, yok etmek, yok olmakvb. Birleşme sırasında kelimelerinden hiçbiri veya ikinci kelimesi anlam değişikliğine uğ­ramayan birleşik kelimeler ayrı yazılır. Hayvan türlerinden birinin adıyla kurulanlar ada balığı, ateş balığı, dil balığı, fulya balığı, kedi balığı, kılıç balığı, köpek balığı, ton balığı, yılan balığı; acı balık, bıyıklı balık, dikenli balık vb. Bitki türlerinden birinin adıyla kurulanlar ayrık otu, beşparmak otu, çörek otu, eğrelti otu, güzelavrat otu, kelebek otu, ökse otu, pisipisi otu, taşkıran otu, yüksük otu; acı ot, sütlü ot vb. kuru fasulye, kuru incir, kuru soğan, kuru üzüm vb. UYARI Çiçek dışında anlamlar taşıyan baklaçiçeği renk, narçi­çeği renk, suçiçeğihastalık; ot dışında anlamlar taşıyan ağızotu barut, sıçanotu arsenik; ses düşmesine uğramış olan çöreotu ve yazımı gelenekleşmiş olan semizotu, dereotu bitişik yazılır. Nesne, eşya ve alet adlarından biriyle kurulan birleşik kelimeler alçı taşı, bileği taşı, çakmak taşı, Hacıbektaş taşı, ki­reç taşı, lüle taşı, Oltu taşı, sünger taşı, yılan taşı; buzul taş, damla taş, dikili taş, kayağan taş, yaprak taş vb. afyon ruhu, katran ruhu, lokman ruhu, nane ruhu, tuz ruhu vb. ç. Yol ve ulaşımla ilgili birleşik kelimeler Arnavut kaldırımı; çevre yolu, deniz yolu, hava yolu, kara yolu, keçi yolu; köprü yol vb. Durum, olgu ve olay bildiren sözlerden biriyle kurulan birleşik ke­limeler açık oturum, açık öğretim, ana dili, Ay tutulması, baş ağrısı hastalık, baş belası, baş dönmesi, çıkış yolu, çözüm yolu, dil birliği, din birliği, güç birliği, iş birliği, iş bölümü, madde başı, ses uyumu, yer çekimivb. Bilimve bilgi sözleriyle kurulan birleşik kelimeler anlam bilimi, dil bilimi, edebiyat bilimi, gök bilimi, halk bilimi, ruh bilimi, toplum bilimi, toprak bilimi, yer bilimi; dil bilgisi, halk bilgisi, ses bil­gisi, şekil bilgisi vb. Yuvarve küre sözleriyle kurulan birleşik kelimeler göz yuvarı, hava yuvarı, ısı yuvarı, ışık yuvarı, renk yuvarı, yer yuvarı; hava küre, ışık küre, su küre, taş küre, yarı küre, yarım küre vb. Yiyecek, içecek adlarından biriyle kurulan birleşik kelimeler bohça böreği, talaş böreği; ba­dem yağı, kuyruk yağı; arpa suyu, maden suyu burgu makarna, yüksük makarna; kakaolu kek, üzümlü kek; çiğ köfte, içli köfte; dolma biber, sivri biber; esmer şeker, kesme şeker; süzme yoğurt; yarma şeftali; kuru yemiş vb. ğ. Gök cisimleri Çoban Yıldızı, Kervan Yıldızı, Kutup Yıldızı, kuy­ruklu yıldız; gök taşı, hava taşı, meteor taşı vb. Organ veya organ yerine geçen sözlerden biriyle kurulan birleşik kelimeler patlak göz, süzgün göz; aşık kemiği, elmacık kemiği; serçe parmak, şehadet par­mağı, yüzük parmağı; azı dişi, köpek dişi, süt dişi; kuyruk sokumu, safra kesesi; çatma kaş, takma diş, takma kirpik, takma kol; ekşi surat, kepçe surat; gaga burun kimse, karga burun, kepçe kulakvb. ı. Benzetme yoluyla insanın bir niteliğini anlatmak üzere bitki, hay­van ve nesne adlarıyla kurulan birleşik kelimeler çetin ceviz, çöpsüz üzüm; eski kurt, sarı çıyan, sağmal inek; eski toprak, eski tüfek, kara maşa, sapsız balta, ça­kır pençe, demir yumruk, kuru kemik vb. Zamanla ilgili birleşik kelimeler bağ bozumu, gece yarısı, gün or­tası, hafta başı, hafta sonuvb. -r / -ar / -er, -maz / -mez ve-an / -en sıfat-fiil ekleriyle kurulan sıfat tam­laması yapısındaki birleşik kelimeler ayrı yazılır bakar kör, çalar saat, çıkar yol, döner sermaye, güler yüz, koşar adım, yazar kasa, yeter sayı; çıkmaz sokak, geçmez akçe, görünmez kaza, ölmez çiçek, tükenmez kalem; akan yıldız, doyuran buhar, uçan daire vb. Renksözü veya renklerden birinin adıyla kurulmuş isim tamla­ması yapısındaki renk adları ayrı yazılır bal rengi, duman rengi, gümüş rengi, portakal rengi, saman rengi; ateş kırmızısı, boncuk mavisi, çivit mavisi, gece mavisi, limon sa­rısı, safra yeşili, süt kırı vb. Rengin tonunu belirtmek üzere renkten önce kullanılan sıfatlar ayrı yazılır açık mavi, açık yeşil, kara sarı, kirli sarı, koyu mavi, koyu yeşilvb. Yer adlarında kullanılan batı, doğu, güney, kuzey, güneybatı, güneydoğu, kuzeybatı, kuzeydoğu, aşağı, yukarı, orta, iç, yakın, uzak kelimeleri ayrı yazılırBatı Trakya, Doğu Anadolu, vb. Kişi adlarından oluşmuş mahalle, bulvar, cadde, sokak, ilçe, köy vb. yer ve kuruluş adlarında, sondaki unvanlar hariç şahıs adları ayrı yazılır Yunus Emre Mahallesi; Gazi Mustafa Kemal Bulvarı, Ziya Gökalp Bulvarı; Nene Hatun Caddesi; Fevzi Çakmak Sokağı, Cemal Nadir Sokağı; Koca Mustafapaşa; Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi, Sütçü İmam Üniversitesivb. Dış, iç, sıra sözleriyle oluşturulan bir­leşik kelime ve terimler ayrı yazılır ahlak dışı, çağ dışı, din dışı, kanun dışı, olağan dışı, yasa dışı; ceviz içi, hafta içi, yurt içi; aklı sıra, ardı sıra, peşi sıra, yanı sıravb. Somut olarak yer belirten alt ve üstsözleriyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır deri altı, su altı, toprak altı, yer altı yüzey; böbrek üstü bezi, tepe üstü en yüksek nokta vb. Alt, üst, ana, ön, art, arka, yan, karşı, iç, dış, orta, büyük, küçük, sağ, sol, peşin, bir, iki, tek, çok, çiftsözlerinin başa getirilmesiyle oluştu­rulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır alt kurul, alt yazı; üst kat, üst küme; ana bilim dalı, ana dili; ön söz, ön yargı; art damak, art niyet; arka plan, arka teker; yan cümle, yan etki; karşı görüş, karşı oy; iç sa­vaş, iç tüzük; dış borç, dış hat; orta kulak, orta oyunu; büyük dalga, büyük defter; küçük harf, küçük parmak; sağ açık, sağ bek; sol açık, sol bek; peşin fikir, peşin hüküm; bir gözeli, bir hücreli; iki anlamlı, iki eşeyli; tek eşli, tek hücreli; çok düzlemli, çok hücreli; çift ayaklılar, çift kanatlılar vb. BİTİŞİK YAZILAN KELİMELER Belirtisiz isim tamlamaları, sıfat tamlamaları, isnat grupları, birleşik fiiller, ikilemeler, kısaltma grupları ve kalıplaşmış çe­kimli fiillerden oluşan ifadeler yeni bir kavramı karşıladıklarında birleşik kelime olurlar. Birleşik kelimeler belirli kurallar çerçevesinde bitişik veya ayrı olarak yazılır. Birleşik kelimeler aşağıdaki durumlarda bitişik yazılırlar Ses düşmesine uğrayan birleşik kelimeler bitişik yazılır birbiri < biri biri, kaynana < kayın ana, kaynata < kayın ata, nasıl < ne asıl, niçin < ne için, pazartesi < pazar ertesi, sütlaç < sütlü aş vb. Özgün biçimleri tek heceli bazı Arapça kökenli kelimeler etmek, edilmek, eylemek, olmak, olunmakyardımcı fiilleriyle birleşirken ses düşmesine, ses değişmesine veya ses türemesine uğradıklarında bitişik yazılır emretmek, meno­lunmak, cemetmek, kaybolmak; darbetmek, dercetmek, hamdetmek; affetmek, hissetmek, reddetmek vb. Kelimelerden her ikisi veya ikincisi, birleşme sırasında anlam değişmesine uğradığında bu tür birleşik kelimeler bitişik yazılır. Bitki adları aslanağzı, civanperçemi, keçiboynuzu, kuşburnu, turnagagası, açıkağız, akkuyrukçay, alabaş, altınbaş kavun, altıparmak palamut, beşbıyık muşmula, çobançantası, karnıkara börülce, katırtırnağı, kuşyemi, şeytanarabası, yılan­yastığı, akşamsefası, camgüzeli, çadıru­şağı, ayşekadın fasulye, hafızali üzüm, havvaanaeli, meryemanaeldiveni vb. Hayvan adları danaburnuböcek, akbaş kuş, alabacak at, bağrıkara kuş, beş­parmakdeniz hayvanı, çakırkanat ördek, kababurun balık, kamçıkuyruk koyun, kamışkulak at, karagöz balık, kara­fatma böcek, kızılkanat balık, sarıkuyruk balık, yeşilbaş ördek, sazkayası balık, sırtı­kara balık, şeytaniğnesi, yalıçapkını kuş, bozbakkal kuş, bozyürükyılan, karadul örümcek vb. Hastalık adları itdirseğiarpacık, delibaş, karabaş, karabacak vb. ç. Alet ve eşya adları balıkgözü halka, deveboynu boru, domuztır­nağı kanca, horozayağıburgu, kargaburnu alet, kedigözü lamba, leylekgagası alet, sıçankuyruğu törpü, gagaburungemi, kancabaş kayık, adayavrusu tekne vb. Biçim, tarz, tür, motif vb. adlar ayıbacağıyelken biçimi, balıksırtı desen, civankaşınakış, eşek­sırtı çatı biçimi, kazkanadı oyun, kırlangıçkuyruğu işaret, koçboynuzu desen, köpekkuyruğu yağlı güreş, sıçandişi dikiş, balgümeci dikiş, beşikörtüsü çatı biçimi, turnageçidi fırtına vb. Yiyecek adları hanımgöbeğitatlı, ka­dınbudu köfte, kedidili bisküvi, dilberdudağı tatlı, tavukgöğsü tatlı, vezirparmağı tatlı, bülbülyuvası tatlı, kuşlokumu kurabiye, alinazik kebap vb. Oyun adları beştaş, dokuztaş, üçtaşvb. Gök cisimlerinin adları Altıkardeşyıldız kü­mesi, Arıkovanı yıldız kümesi, Büyükayıyıldız kümesi, Demirkazık yıldız, Küçükayı yıldız kü­mesi, Kervankıran yıldız, Samanyoluyıldız kümesi, Yedikardeş yıldız kümesi vb. ğ. Renk adları baklaçiçeği, balköpüğü, camgöbeği, devetüyü, fildişi, gülkurusu, kavuniçi, narçi­çeği, ördekbaşı, ördekgagası, tavşanağzı, tavşankanı, turnagözü, vapur­dumanı, vişneçürüğü, yavruağzı vb. Oğlu,kızı sözleri çapanoğlu, eloğlu, hinoğluhin, elkızı vb. -a, -e, -ı, -i, -u, -ü zarf-fiil ekleriyle bilmek, vermek, kalmak, durmak, gelmek veyazmakfiilleriyle yapılan tasvirî fiiller bitişik yazılır düşünebilmek, sevebilmek; alıvermek, gülüvermek; uyuyakalmak; gidedurmak, yazadurmak; çıkagelmek, süregelmek; düşeyazmak, öleyazmak vb. Bir veya iki ögesi emir kipiyle kurulan kalıplaşmış birleşik keli­meler bitişik yazılır albeni, ateşkes, çalçene, çalyaka, dönbaba, gelberi, incitmebeni, sallabaş, sallasırt, unutmabeni; batçık, çekyat, geçgeç, kaçgöç, kapkaç, örtbas, seçal, tutkal, veryansın, yapboz, yazbozvb. -an/-en, -r/-ar/-er/-ır/-ir, -maz/-mezve -mış/-miş sıfat-fiil ekleriyle kurulan kalıplaşmış birleşik kelimeler bitişik yazılır alaybozan, cankurtaran, çöpçatan, dalgakıran, demirkapan, gökdelen, yelkesen; akımtoplar, altıpatlar, barışsever, basınçölçer, özezer, pürüzalır; baştanımaz, değerbilmez, etyemez, hacıyatmaz, kadirbilmez, karıncaezmez, kuşkonmaz, külyutmaz, tanrıtanımaz, varyemez; çokbilmiş, güngörmüş vb. İkinci kelimesi -dı -di / -du / -dü, -tı / -ti / -tu / -tükalıplaşmış belirli geçmiş zaman ekleriyle kurulan birleşik kelimeler bitişik yazılır albastı, ciğerdeldi, çıtkırıldım, dalbastı, fırdöndü, gecekondu, gündöndü, hünkârbeğendi, imambayıldı, karyağdı, külbastı, mirasyedi, papazkaçtı, serdengeçti, şıpsevdi, zıpçıktı vb. Her iki kelimesi de -dı -di / -du / -dü, -tı / -ti / -tu / -tübelirli geçmiş zaman veya -r /-ar /-er geniş zaman eklerini almış ve kalıplaşmış bulunan birleşik kelimeler bitişik yazı­lır dedikodu, kaptıkaçtı, oldubitti, uçtuuçtu; biçerbağlar, biçerdö­ver, göçerkonar, kazaratar, konargöçer, okuryazar, uyurgezer, yanardö­ner, yüzergezer vb. Aynı yapıda olan çakaralmaz kelimesi de bitişik yazılır. Somut olarak yer bildirmeyen alt, üstve üzeri sözlerinin sona getirilmesiyle kurulan birleşik kelimeler bitişik yazılır ayakaltı, bilinçaltı, gözaltı gözetim, şuuraltı; akşamüstü, ayaküstü, bayra­müstü, gerçeküstü, ikindiüstü, olağanüstü, öğleüstü, öğleüzeri, suçüstü, yüzüstü; akşamüzeri, ayaküzeri vb. İki veya daha çok kelimenin birleşmesinden oluşmuş kişi adları, soyadları ve lakaplar bitişik yazılır Alper, Birol, Gülnihal, Gülseren, Şenol, Varol; Abasıyanık, Adıvar, Atatürk, Gökalp, Güntekin, İnönü, Karaosmanoğlu, Tanpınar, Yurdakul; Boynueğri Mehmet Paşa, Tepedelenli Ali Paşa, Yirmisekiz Çelebi Mehmet, Yedisekiz Hasan Paşavb. İki veya daha çok kelimeden oluşmuş il, ilçe, semt vb. yer adları bitişik yazılır Çanakkale, Gümüşhane; Acıpayam, Pınarbaşı, Şebinkarahisar; Beşiktaş, Kabataşvb. Şehir, köy, mahalle, dağ, tepe, deniz, göl, ırmak, su, çay vb. kelime­lerle kurulmuş sıfat tamlaması ve belirtisiz isim tamlaması kalıbındaki yer adları bitişik yazılır Akşehir, Eskişehir, Suşehri, Yenişehir; Atakent, Batıkent, Konutkent, Korukent; Çengelköy; Yenimahalle; Karadağ, Uludağ; Kocatepe, Tınaztepe; Akdeniz, Karadeniz, Kızıldeniz; Acıgöl; Kızılırmak, Yeşilırmak; İncesu, Karasu, Sarısu; Akçay vb. Kişi adları ve unvanlarından oluşmuş mahalle, meydan, köy vb. yer ve kuruluş adlarında, unvan kelimesi sonda ise gelenekleşmiş olarak bitişik yazılır Abidinpaşa, Bayrampaşa, Davutpaşa, Gazi Osmanpaşa mahalle; Ertuğrulgazi ilçe, Kemalpaşa ilçe; Mustafabey cadde, Necatibey caddevb. Ara yönleri belirten kelimeler bitişik yazılır güneybatı, güney­doğu, kuzeybatı, kuzeydoğu Dilimizde her iki ögesi de asıl anlamını koru­duğu hâlde yaygın bir biçimde gelenekleşmiş olarak bitişik yazılan keli­meler de vardır Başsözüyle oluşturulan sıfat tamlamaları başağırlık, başbakan, başbayan, başçavuş, başeser, başfiyat, başhekim, başhemşire, başkahraman, başkent, başkomutan, başköşe, başmüfettiş, başöğretmen, baş­parmak, başpehlivan, başrol, başsavcı, başyazar vb. Bir topluluğun yöneticisi anlamındaki başısözüyle oluşturulan belirtisiz isim tamlamaları aşçıbaşı, binbaşı, çarkçıbaşı, çeribaşı, ele­başı, mehterbaşı, onbaşı, ustabaşı, yüzbaşı vb. Ağa, baba, bey, efendi, hanım, nine vb. sözlerle kurulan birleşik kelime­ler ağababa, ağabey, beyefendi, efendibaba, hanımanne, hanımefendi, hacıağa, kadınnine, paşababavb. ç. Biraz, birçok, birçoğu, birkaç, birkaçı, birtakım, herhangi, hiçbir, hiç­biri belirsizlik sıfat ve zamirleri de gelenekleşmiş olarak biti­şik yazılır. Ev kelimesiyle kurulan birleşik kelimeler bitişik ya­zılıraşevi, bakımevi, basımevi, doğumevi, gözlemevi, huzurevi, kahveevi, ko­nukevi, orduevi, öğretmenevi, polisevi, yayınevi vb. Hane, name, zadekelimeleriyle oluşturulan birleşik kelime­ler bitişik yazılır çayhane, dershane, kahvehane, yazıhane; beyanname, kanunname, se­yahatname, siyasetname; amcazade, dayızade, teyzezade vb. -zedeile oluşturulmuş birleşik kelimeler bitişik yazılır depremzede, afetzede, selzede, kazazede vb. Farsça kurala göre oluşturulan sözler bitişik yazılır âlemşümul, cihanşümul; darıdünya, ehli­beyit, ehvenişer, erkânıharp, gayrimenkul, gayrimeşru, Kuvayımilliye, Misakımillî, suikast; cürmümeşhut, hamdüsena, hercümerç, hüsnükuruntu, hüsnüniyet vb. Arapça kurala göre oluşturulan sözler bitişik yazılır aliyyülâlâ, ceffelkalem, darülaceze, darülfünun, daüssıla, fevkalade, fevkalbeşer, hıfzıssıhha, hüvelbaki, şey­hülislam, tahtelbahir, tahteşşuur; aleykümselam, Allahualem, bismillah, fenafillah, fisebilillah, hafazanallah, inşallah, maşallah, velhasılvb. Müzikte kullanılan makam adları bitişik yazılır acembuselik, hisarbuselik, muhayyerkürdivb. UYARI Bir sıfatla oluşturulan usul adlarında sıfat ayrı yazılır ağır aksak, yürük aksak, yürük semai vb. Kanunda bitişik geçen veya bitişik olarak tescil ettirilmiş olan kuruluş adları bitişik yazılır İçişleri, Dışişleri, Genelkurmay, Yükseköğretim Kurulu, Açıköğretim Fakültesi, Gaziosmanpaşa Üniversitesivb. Renk adlarıyla kurulan bitki, hayvan veya hastalık adları bitişik yazılır akağaç, alacamenekşe, karadut, sarıçiçek; alabalık, beyazsinek, bozayı; aksu, akbasma, mavihastalık, maviküfvb. İKİLEMERİN YAZIMI İkilemeler ayrı yazılır adım adım, ağır ağır, akın akın, allak bullak, aval aval bakmak, çeşit çeşit, derin derin, gide gide, güzel güzel, karış karış, kös kös dinlemek, kucak kucak, şıpır şıpır, tak tak vurmak, takım takım, tı­kır tıkır, yavaş yavaş, kırk elli yıl, üç beş kişi, yüz yüz elli yıllık vb. bata çıka, çoluk çocuk, düşe kalka, eciş bücüş, eğri büğrü, enine bo­yuna, eski püskü, ev bark, konu komşu, pılı pırtı, salkım saçak, sere serpe, soy sop, süklüm püklüm, yana yakıla, yarım yamalak vb. m ile yapılmış ikilemeler de ayrı yazılır at mat, çocuk mocuk, dolap molap, kapı mapı, kitap mitap vb. İsim durum ekleri ve iyelik ekiyle yapılan ikilemeler de ayrı yazılır baş başa, diz dize, el ele, göz göze, iç içe, omuz omuza, yan yana; baştan başa, daldan dala, elden ele, günden güne, içten içe, yıldan yıla; başa baş, bire bir ölçü, dişe diş, göze göz, teke tek; ardı ardına, boşu boşuna, günü gününe, peşi peşine, ucu ucuna vb. DE, DA’NIN YAZIMI Bağlaç olan da / de ayrı yazılır ve kendisinden önceki kelimenin son ünlüsüne bağlı olarak büyük ünlü uyumuna uyar Kızı da geldi gelini de. Durumu oğluna da bildirdi. Sen de mi kardeşim? Güç de olsa. Konuşur da konuşur. UYARI Ayrı yazılan da / de hiçbir zaman ta / te biçiminde yazılmaz Gidip de gelmemek var, gelip de görmemek var Gidip te gelmemek var, gelip te görmemek var değil UYARI Ya sözüyle birlikte kullanılan da ayrı yazılır ya da UYARI Da / de bağlacını kendisinden önceki kelimeden kesme ile ayırmak yanlıştır Ayşe de geldi Ayşe’de geldi değil. Kitabın kapağına da dikkat et Kitabın kapağına’da dikkat et değil. Bulunma Durumu Eki -da / -de / -ta / -te’nin Yazılışı Bulunma durumu eki getirildiği kelimeye bitişik yazılır devede deve-de kulak, yolda yol-da kalmak, ayakta ayak-ta durmak, işte iş-te çalışmak vb. Yurtta sulh, cihanda sulh. Atatürk Kİ’NİN YAZIMI Bağlaç olan ki ayrı yazılır bilmem ki, demek ki, kaldı ki vb. Türk dili, dillerin en zenginlerindendir; yeter ki bu dil, şuurla işlen­sin. Atatürk Geçmiş zaman olur ki hayali cihan değer. Birkaç örnekte ki bağlacı kalıplaşmış olduğu için bitişik yazılır belki, çünkü, hâlbuki, mademki, meğerki, oysaki, sanki. Bu örnekler­den çünkü sözünde ek aynı zamanda küçük ünlü uyumuna uymuştur. Şüphe ve pekiştirme göreviyle kullanılan ki sözü de ayrı yazılır Ders bitti, zil çaldı mı ki? Seni öyle göreceğim geldi ki. İLE’NİN YAZIMI ile, ayrı olarak yazılabildiği gibi kelimelere eklenerek de yazılabilir. ile, ünsüzle biten kelimelere bitişik olarak yazıldığında i ünlüsü düşer ve büyük ünlü uyumuna uyar bulut-la bulut ile, çiçek-le çiçek ile, kuş-la kuş ile vb. ile, ünlüyle biten kelimelere bitişik olarak yazıldığında araya y ünsüzü girer ve başındaki i ünlüsü düşer arkadaşı-y-la arkadaşı ile, çevre-y-le çevre ile, sürü-y-le sürü ile, yapı-y-la yapı ile vb. SAYILARIN YAZIMI Sayılar harflerle de yazılabilir bin yıldan beri, on dört gün, haf­tanın beşinci günü, üç ayda bir, yüz soru, iki hafta sonra, üçüncü sınıfvb. Buna karşılık saat, para tutarı, ölçü, istatistik verilere ilişkin sayılarda rakam kullanılır lira, 25 kilogram, 150 kilometre, 15 metre kumaş, kişi vb. Saatler ve dakikalar metin içinde yazıyla da yazılabilir saat dokuzu beş geçe, saat yediye çeyrek kala, saat sekizi on dakika üç saniye geçe, mesela saat onda vb. Dört veya daha çok basamaklı sayıların kolay okunabilmesi amacıyla içinde geçen bin, milyon, milyar ve trilyon sözleri harfle yazılabilir 1 milyar 500 milyon kişi, 3 bin 255 kalem, 8 trilyon 412 milyar vb. Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır iki yüz, üç yüz altmış beş, bin iki yüz elli birvb. Para ile ilgili işlemlerlesenet, çek vb. ticari belgelerde geçen sayılar bitişik yazılır 650,35 altıyüzelliTL,otuzbeşkr. Yüzde ve binde işaretleri yazılırken sayılarla işaret arasında boşluk bırakılmaz %25, ‰50vb. Adları sayılardan oluşan iskambil oyunları bitişik yazılır altmışaltı, ellibir, yirmibirvb. Romen rakamları tarihî olaylarda, yüzyıllarda, hükümdar adlarında, tarihlerde ayların yazılışında, kitap ve dergi ciltlerinde, kitapların asıl bölümlerinden önceki sayfaların nu­maralandırılmasında, maddelerin sıralandırılmasında kullanılır II. Dünya Savaşı; XX. yüzyıl; III. Selim, XIV. Louis, II. Wilhelm, V. Karl, VIII. Edward; I. Cilt; I… II …vb. Dört veya daha çok basamaklı sayılar sondan sayılmak üzere üçlü gruplara ayrılarak yazılır ve aralarına nokta konur vb. Sayılarda kesirler virgülle ayrılır 15,215 tam, onda 2; 5,26 5 tam, yüzde 26 vb. Sıra sayıları yazıyla ve rakamla gösterilebilir. Rakamla gösteril­mesi durumunda ya rakamdan sonra bir nokta konur ya da rakamdan sonra kesme işareti konularak derece gösteren ek yazılır 15., 56., XX.; 15’inci, 56’ncı, XX’ncivb. UYARI Sıra sayıları ekle gösterildiklerinde rakamdan sonra sa­dece kesme işareti ve ek yazılır, ayrıca nokta konmaz 8.’inci değil 8’inci, 2.’nci değil 2’nci vb. Üleştirme sayıları rakamla değil yazıyla belirtilir 2’şer değilikişer, 9’ar değil dokuzar, 100’er değil yüzer vb. Bayağı kesirlere getirilecek ekler alttaki sayı esas alınarak yazılır 4/8’i dört bölü sekizi, 1/2’si bir bölü ikisivb. Bir zorunluluk olmadıkça cümle rakamla başlamaz. BÜYÜK HARFLERİN KULLANIMI büyük harfle başlar Ak akçe kara gün içindir. Hayatta en hakiki mürşit ilimdir, fendir. Atatürk Cümle içinde tırnak veya yay ayraç içine alınan cümleler büyük harfle başlar ve sonlarına uygun noktalama işareti nokta, soru, ünlem vb. konur Atatürk “Muhtaç olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda mevcuttur!” diyor. Anadolu kentlerini, köylerini Köy sözünü de çekinerek yazıyorum. gezsek bile görmek için değil, kendimizi göstermek için geziyoruz. Nurullah Ataç UYARI İki çizgi arasındaki açıklama cümleleri büyük harfle baş­lamaz Bir zamanlar -bu zamanlar çok da uzak değildir, bundan on, on iki yıl önce- Türk saltanatının maddi sınırları uçsuz bucaksız denilecek ka­dar genişti. Yakup Kadri Karaosmanoğlu Bu sefer de onları -her zamanki yerlerinde bulmak ihtimaliyle- farkında olmadan aramıştım. Ahmet Hamdi Tanpınar İki noktadan sonra gelen cümleler büyük harfle başlar Menfaat sandalyeye benzer Başında taşırsan seni küçültür, ayağının altına alırsan yükseltir. Cenap Şahabettin UYARI İki noktadan sonra cümle ve özel ad niteliğinde olmayan örnekler sıra­landığında bunlar büyük harfle başlamaz Bu eskiliği siz de çok evde görmüşsünüzdür duvarlarda çiviler, çivi yerleri, lekeler… Memduh Şevket Esendal UYARI Rakamla başlayan cümlelerde rakamdan sonra gelen kelime özel ad değilse büyük harfle başlamaz 2007 yılında Türk Dil Kurumunun 75. yılını kutladık. Örnek niteliğindeki kelimelerle başlayan cümlede de ilk harf büyük yazılır “Banka, bütçe, devlet, fındık, kanepe, menekşe, şemsiye” gibi yüzlerce ke­lime, kökenleri yabancı olmakla birlikte artık dilimizin malı olmuştur. “Et-, ol-” fiilleri, dilimizde en sık kullanılan yardımcı fiillerdir. Dizeler büyük harfle başlar Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi. Muhibbi Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. Mehmet Akif Ersoy Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik. Yahya Kemal Beyatlı Özel adlar büyük harfle başlar Kişi adlarıyla soyadları büyük harfle başlar Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü, Kâzım Karabekir, Ahmet Haşim, Sait Faik Abasıyanık, Yunus Emre, Karacaoğlan, Âşık Ömer, Wolfgang von Goethe, Vilhelm Thomsenvb. Takma adlar da büyük harfle başlar Muhibbi Kanuni Sultan Süleyman, Demirtaş Ziya Gökalp, Tarhan Ömer Seyfettin, Aka Gündüz Hüseyin Avni, Enis Avni, Kirpi Refik Halit Karay, Deli Ozan Faruk Nafiz Çamlıbel, Server Bedi Peyami Safa, İrfan Kudret Cahit Sıtkı Tarancı, Mehmet Ali Sel Orhan Veli Kanık vb. Kişi adlarından önce ve sonra gelen unvanlar, saygı sözleri, rütbe adları ve lakaplar büyük harfle başlar Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, Kaymakam Erol Bey, Dr. Alâaddin Yavaşça; Sayın Prof. Dr. Hasan Eren; Mustafa Efendi, Zeynep Hanım, Bay Ali Çiçekçi; Mareşal Fevzi Çakmak, Yüzbaşı Cengiz Topel; Mimar Sinan, Fatih Sultan Mehmet, Genç Osman, Deli Petrovb. Akrabalık adı olup lakap veya unvan olarak kullanılan kelimeler büyük harfle baş­lar Baba Gündüz, Dayı Kemal, Hala Sultan, Nene Hatun; Gül Baba, Susuz Dede, Telli Baba vb. UYARI Akrabalık bildiren kelimeler küçük harfle başlar Tülay ablama gittim. Ayşe teyzemin keki çok güzel. Cümle içinde özel adın yerine kullanılan makam veya unvan sözleri büyük harfle baş­lar Uzak Doğu’dan gelen heyeti Vali dün kabul etti. Saygı bildiren sözlerden sonra gelen ve makam, mevki, unvan bildiren kelimeler büyük harfle başlar Sayın Bakan, Sayın Başkan, Sayın Rektör, Sayın Vali, Mektuplarda ve resmî yazışmalarda hitaplar büyük harfle başlar Sevgili Kardeşim, Aziz Dostum, Değerli Dinleyiciler, Hayvanlara verilen özel adlar büyük harfle başlar Boncuk, Fındık, Minnoş, Pamukvb. Millet, boy, oymak adları büyük harfle başlar Alman, Arap, İngiliz, Japon, Rus, Türk; Kazak, Kırgız, Oğuz, Özbek, Tatar; Hacımusalı, Karakeçilivb. Dil ve lehçe adları büyük harfle başlar Türkçe, Almanca, İngilizce, Rusça, Arapça; Oğuzca, Kazakça, Kırgızca, Özbekçe, Tatarcavb. Devlet adları büyük harfle başlar Türkiye Cumhuriyeti, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Amerika Birleşik Devletleri, Suudi Arabistan, Azerbaycan, Kırım Özerk Cumhuriyetivb. Din ve mezhep adları ile bunların mensuplarını bildiren sözler büyük harfle başlar Müslümanlık, Müslüman; Hristiyanlık, Hristiyan; Musevilik, Musevi; Budizm, Budist; Hanefilik, Hanefi; Katoliklik, Katolikvb. Din ve mitoloji ile ilgili özel adlar büyük harfle başlar Tanrı, Allah, İlah, Cebrail, Zeus, Osiris, Kibelevb. UYARI “Tanrı, Allah, İlah” sözleri özel ad olarak kullanılmadıklarında küçük harfle başlar Eski Yunan tanrıları. Müzik dünyasının ilahı. “Amerika’da kaçakçılığın allahları vardır.” Tarık Buğra Gezegen ve yıldız adları büyük harfle başlarMerkür, Neptün, Satürn; Halley vb. UYARI Dünya, güneş, ay kelimeleri gezegen anlamı dışında kullanıldıklarında küçük harfle başlar Biz dünyadan ayrı yaşarken dünya epey değişmiş. Hüseyin Cahit Yalçın Düşünce, hayat tarzı, politika vb. anlamlar bildirdiğinde doğuve batı sözlerinin ilk harfleri büyük yazılır Batı medeniyeti, Doğu mistisizmi vb. UYARI Bu sözler yön bildirdiğinde küçük yazılır Bursa’nın doğusu, Ankara’nın batısı vb. Yer adları kıta, bölge, il, ilçe, köy, semt vb. büyük harfle başlar Afrika, Asya; Güneydoğu Anadolu, İç Anadolu; İstanbul, Taşkent; Turgutlu, Ürgüp; Akçaköy, Çayırbağı; Bahçelievler, Kızılay, Sarıyervb. Yer adlarında ilk isimden sonra gelen ve deniz, nehir, göl, dağ, boğaz vb. tür bildiren ikinci isimler büyük harfle başlar Ağrı Dağı, Aral Gölü, Asya Yakası, Çanakkale Boğazı, Dicle Irmağı, Ege Denizi, Erciyes Dağı, Fırat Nehri, Süveyş Kanalı, Tuna Nehri, Van Gölü, Zigana Geçidi vb. UYARI Özel ada dâhil olmayıp tamlama kuran şehir, il, ilçe, belde, köy vb. sözler küçük harfle başlar Konya ili, Etimesgut ilçesi, Uzungöl beldesi, Taflan köyü vb. Mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak adlarında geçen mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak kelimeleri büyük harfle başlar Halit Rifat Paşa Mahallesi, Yunus Emre Mahallesi, Karaköy Meydanı, Zafer Meydanı, Gazi Mustafa Kemal Bulvarı, Ziya Gökalp Bulvarı, Nene Hatun Caddesi, Cemal Nadir Sokağı, İnkılap Sokağıvb. Saray, köşk, han, kale, köprü, kule, anıtvb. yapı adlarının bütün ke­limeleri büyük harfle başlar Dolmabahçe Sarayı, İshakpaşa Sarayı, Çankaya Köşkü, Horozlu Han, Ankara Kalesi, Alanya Kalesi, Galata Köprüsü, Mostar Köprüsü, Beyazıt Kulesi, Zafer Abidesi, Bilge Kağan Anıtı vb. Yer bildiren özel isimlerde kısaltmalı söyleyiş söz konusu olduğunda, yer adının ilk harfi büyük yazılır Hisar’dan, Boğaz’dan, Köşk’evb. Kurum, kuruluş ve kurul adlarının her kelimesi büyük harfle başlar Türkiye Büyük Millet Meclisi, Türk Dil Kurumu, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Devlet Malzeme Ofisi, Millî Kütüphane, Çocuk Esirgeme Kurumu, Atatürk Orman Çiftliği, Çankaya Lisesi; Anadolu Kulübü, Mavi Köşe Bakkaliyesi; Türk Ocağı, Yeşilay Derneği, Muharip Gaziler Derneği, Emek İnşaat; Bakanlar Kurulu, Türk Dili Dergisi Yayın Danışma Kurulu, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı; Türk Dili ve Edebiyatı Bölümüvb. Kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge, genelge adlarının her kelimesi büyük harfle başlar Medeni Kanun, Türk Bayrağı Tüzüğü, Telif Hakkı Yayın ve Satış Yönetmeliğivb. Kurum, kuruluş, kurul, merkez, bakanlık, üniversite, fakülte, bölüm, kanun, tüzük, yönetmelik ve makam sözleri asılları kastedildiğinde büyük harfle baş­lar Türkiye Büyük Millet Meclisi her yıl 1 Ekim’de toplanır. Bu yıl ise Meclis, yeni döneme erken başlayacak. Türk Dil Kurumu çalışmalarını titizlikle sürdürüyor. Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü, Kurumun 21 Mayıs 2009 tarihinde Kars’ta düzenlediği toplantıda kullanıma açıldı. 2876 sayılı Kanun bu yıl yeniden gözden geçiriliyor. Yazarlara ödenecek telif ücreti, Telif Hakkı Yayın ve Satış Yönetmeliği’ne göre düzenlenmektedir. Yapılan işlem Yönetmelik’in 4’üncü maddesine aykırı düşmektedir. Kitap, dergi, gazete ve sanat eserlerinin tablo, heykel, beste vb. her kelimesi büyük harfle başlar Nutuk, Safahat, Kendi Gök Kubbemiz, Anadolu Notları, Sinekli Bakkal; Türk Dili, Türk Kültürü, Varlık; Resmî Gazete, Hürriyet, Milliyet, Türkiye, Yeni Asır; Kaplumbağa Terbiyecisi; Yorgun Herkül; Saraydan Kız Kaçırma, Onuncu Yıl Marşıvb. UYARI Özel ada dâhil olmayan gazete, dergi, tablo vb. sözler büyük harfle başlamaz Milliyet gazetesi, Türk Dili dergisi, Halı Dokuyan Kızlar tab­losu vb. UYARI Kitap, makale, tiyatro eseri, kurum adı vb. özel adlarda yer alan kelimelerin ilk harfleri büyük yazıldığında ve, ile, ya, veya, yahut, ki, da, de sözleriyle mı, mi, mu, mü soru eki küçük harfle yazılır Mai ve Siyah, Suç ve Ceza, Leyla ile Mecnun, Turfanda mı, Turfa mı?, Diyorlar ki, Dünyaya İkinci Geliş yahut Sır İçinde Esrar, Ya Devlet Başa ya Kuzgun Leşe, Ben de Yazdım, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu vb. Özel adın tamamı büyük yazıldığında ve, ile, ya, veya, yahut, ki, da, de sözleriyle mı, mi, mu, mü soru eki de büyük harfle yazılır DİL VE TARİH-COĞRAFYA FAKÜLTESİ vb. Ulusal, resmî ve dinî bayramlarla anma ve kutlama günlerinin adları büyük harfle başlar Cumhuriyet Bayramı, Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı, Ramazan Bayramı, Kurban Bayramı, Nevruz Bayramı, Miraç Kandili;Anneler Günü, Öğretmenler Günü, Dünya Tiyatro Günü, 14 Mart Tıp Bayramı, Hıdırellez vb. Kurultay, bilgi şöleni, çalıştay, açık oturum vb. toplantıların adlarında her kelimenin ilk harfi büyük yazılır VI. Uluslararası Türk Dili Kurultayı, Kitle İletişim Araçlarında Türkçenin Kullanımı Bilgi Şöleni, Karamanlı Türkçesi Araştırmaları Çalıştayıvb. Tarihî olay, çağ ve dönem adları büyük harfle başlar Kurtuluş Savaşı, Millî Mücadele, Cilalı Taş Devri, İlk Çağ, Lale Devri, Cahiliye Dönemi, Buzul Dönemi, Millî Edebiyat Dönemi, Servetifünun Dönemi’nin, Tanzimat Dönemi’ndevb. Özel adlardan türetilen bütün kelimeler büyük harfle başlar Türklük, Türkleşmek, Türkçü, Türkçülük, Türkçe, Avrupalı, Avrupalılaşmak, Asyalılık, Darvinci, Konyalı, Bursalıvb. UYARI Özel ad kendi anlamı dışında yeni bir anlam kazanmışsa büyük harfle başlamaz acem Türk müziğinde bir perde, hicaz Türk müzi­ğinde bir makam, nihavent Türk müziğinde bir makam, amper elektrik akımında şiddet birimi, jul fizikte iş bi­rimi, allahlık saf, zararsız kimse, donkişotluk gereği yokken kahra­manlık göstermeye kalkışma vb. UYARI Para birimleri büyük harfle başlamaz avro, dinar, dolar, lira, kuruş, liret vb. UYARI Özel adlar yerine kullanılan “o” zamiri cümle içinde büyük harfle yazılmaz. UYARI Müzikte kullanılan makam ve tür adları büyük harfle başlamaz acemaşiran, acembuselik, bayati, hicazkâr, türkü, varsağı, bayatı vb. Yer, millet ve kişi adlarıyla kurulan birleşik kelimelerde sadece özel adlar büyük harfle başlar Antep fıstığı, Brüksel lahanası, Frenk gömleği, Hindistan cevizi, İngiliz anahtarı, Japon gülü, Maraş dondurması, Van kedisivb. Ç. Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar 29 Mayıs 1453 Salı günü, 29 Ekim 1923, 28 Aralık 1982’de göreve başladı. Lale Festivali 25 Haziran’da başlayacak. Belirli bir tarihi belirtmeyen ay ve gün adları küçük harfle başlar Okullar genel­likle eylülün ikinci haftasında öğretime başlar. Yürütme Kurulu toplantı­larını perşembe günleri yaparız. Tabela, levha ve levha niteliğindeki yazılarda geçen kelimeler büyük harfle başlar Giriş, Çıkış, Müdür, Vezne, Başkan, Doktor, Otobüs Durağı, Dolmuş Du­rağı, Şehirler Arası Telefon, 3. Kat, 1. Blok vb. Kitap, bildiri, makale ana başlıktaki kelimelerin tamamı, alt başlıktaki kelimelerin ise yalnızca ilk harfleri büyük olarak yazılır. Kitap, dergi bulunan resim, çizelge, tablo altında yer alan açıklayıcı yazılar büyük harfle başlar. Açıklayıcı yazı, cümle niteliğinde değilse sonuna nokta konmaz. HECELERİN BÖLÜNMESİ Türkçede kelime içinde iki ünlü arasındaki ünsüz, kendinden sonraki ünlüyle hece kurar a-ra-ba, bi-çi-mi-ne, in-sa-nın, ka-ra-ca vb. Kelime içinde yan yana gelen iki ünsüzden ilki kendinden önceki ünlüyle, ikincisi kendinden sonraki ünlüyle hece kurar al-dı, bir-lik, sev-mek vb. Kelime içinde yan yana gelen üç ünsüz harften ilk ikisi kendinden önceki ünlüyle, üçüncüsü kendinden sonraki ünlüyle hece kurar alt-lık, Türk-çe, kork-mak vb. Batı kökenli kelimeler, Türkçenin hece yapısına göre hecelere ayrılır band-rol, kont-rol, port-re, prog-ram, sant-ral, sürp-riz, tund-ra, volf-ram vb. Türkçede satır sonunda kelimeler bölünebilir fakat heceler bölüne­mez. Satıra sığmayan kelimeler bölünürken satır sonuna kısa çizgi - konur. Burasını ilk defa görüyormuş gibi duvarlara, perdelere, möblelere, eş- yalara bakıyor, hayret ediyordu. Bütün bu muhitte Türk hayatına, Türk ruhu- na ait bir gölge, bir çizgi bile yoktu. Birden Bursa’daki çocukluğunun geçti- ği babaevini hatırladı; sofada rahat ve beyaz örtülü divanlar vardı. Ömer Seyfettin İlk heceden sonraki heceler ünsüzle başlar. Bitişik yazılan kelimelerde de bu kurala uyulur ba-şöğ-ret-men, il-ko-kul, Ka-ra-os-ma-noğ-lu vb. KISALTMALAR Kısaltma; bir kelimenin, terimin veya özel adın, içerdiği harflerden biri veya birkaçı ile daha kısa olarak ifade edilmesi ve simgeleştirilmesidir. Kısaltmalarla ilgili kurallar şunlardır Kuruluş, ülke, kitap, dergi ve yön adlarının kısaltmaları her kelimenin ilk harfinin büyük olarak yazılmasıyla yapılır TBMMTürkiye Büyük Millet Meclisi, TDK Türk Dil Kurumu, ABDAmerika Birleşik Devletleri; KB Kutadgu Bilig; TD Türk Dili, TK Türk Kültürü, TDEDTürk Dili ve Edebiyatı Dergisi; Ancak bazen kelimelerin, özellikle son kelimenin birkaç harfinin kısaltmaya alındığı da görülür. Bazen de aradaki kelimelerden hiç harf alınmadığı olur. Bu tür kısaltmalarda, kısaltmanın akılda kalabilmesi için yeni bir kelime oluşturma amacı güdülür BOTAŞ Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi, İLESAM İlim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliği, TÖMER Türkçe Öğretim Merkezi vb. Gelenekleşmiş olan Türkiye Cumhuriyeti ve T. Türkçe kısaltmalarının dışında büyük harflerle yapılan kısaltmalarda nokta kullanılmaz. Ölçü birimlerinin uluslararası kısaltmaları kullanılır mmetre, mm milimetre, cmsantimetre, km kilometre, g gram, kg kilogram, l litre, hl hektolitre, mg miligram, m² metrekare, cm² santimetrekare vb. Kuruluş, kitap, dergi ve yön adlarıyla ölçülerin dışında kalan kelime veya kelime gruplarının kısaltılmasında, ilk harfle birlikte kelimeyi oluşturan temel harfler dikkate alınır. Kısaltılan kelime veya kelime grubu; özel ad, unvan veya rütbe ise ilk harf büyük; cins isim ise ilk harf küçük olur Alm.Almanca, İng. İngilizce, Kocatepe Mah. Kocatepe Mahallesi, Güniz Sok. Güniz Sokağı, Prof. Profesör, Dr. Doktor, Av. Avukat, Alb. Albay, Gen. General; sf. sıfat, haz. hazırlayan, çev. çeviren, ed. edebiyat, fiz. fizik, kim. kimya vb. * * * Küçük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kelimenin okunuşu esas alınır cm’yi, kg’dan, mm’den, Büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde ise kısalt­manın son harfinin okunuşu esas alınır BDT’ye, TDK’den, THY’de, TRT’den, TL’nin vb. Ancak kısaltması büyük harflerle yapıldığı hâlde bir kelime gibi okunan kısaltmalara getirilen eklerde kısaltmanın okunuşu esas alınır ASELSAN’da, BOTAŞ’ın, NATO’dan, UNESCO’ya vb. UYARI Numara sözünün kısaltması da kelime gibi okunduğundan getirilecek olan ek okunuşa göre getirilecektir Sonunda nokta bulunan kısaltmalarla üs işaretli kısaltmalara gelen ekler kesmeyle ayrılmaz. Bu tür kısaltmalarda ek noktadan ve üs işaretinden sonra, kelimenin veya üs işaretinin okunuşuna uygun olarak yazılır cm³e santimetreküpe, m²ye metrekareye, 64ten altı üssü dörtten vb. Sert ünsüzle biten kısaltmalar, ek aldıkları zaman oku­nuşta sert ses yumuşatılmaz AGİK’inAGİĞ’in değil, CMUK’un CMUĞ’un değil, RTÜK’e RTÜĞ’e değil, TÜBİTAK’ınTÜBİTAĞ’ın değil vb. Ancak birlik kelimesiyle yapılan kısaltmalarda söyleyişte k’nin yu­muşatılması normaldir ÇUKOBİRLİK’e söylenişi ÇUKOBİRLİĞE, FİSKOBİRLİK’in söylenişi FİSKOBİRLİĞİN vb. DÜZELTME İŞARETİ Düzeltme işaretinin kullanılacağı yerler aşağıda gösterilmiştir Yazılışları bir, anlamları ve söylenişleri ayrı olan kelimeleri ayırt etmek için okunuşları uzun olan ünlülerin üzerine ko­nur ademyokluk, âdem insan; adet sayı, âdet gelenek, alışkanlık; alem bayrak, âlem dünya, evren; aşık eklem kemiği, âşık vurgun, tutkun; hal sebze, meyve vb. satılan yer, hâl durum, vaziyet; hala babanın kız kardeşi, hâlâ henüz; rahim esirgeme, rahîm koruyan, acıyan; şura şu yer, şûra danışma kurulu vb. UYARI Katil

4 sınıf türkçe yazım kuralları ve noktalama işaretleri